Házirgi waqıtta sociallıq tarmaqlarda Mámleketlik test orayı tárepinen ótkeriliwi jobalastırılǵan joqarı bilimlendiriw mekemelerine kiriw test sınawların pandemiya sharayatında ótkeriw maqsetke muwapıq emes ekenligi haqqında maǵlıwmatlar tarqalmaqta.

Keliń, Mámleketlik test orayı tárepinen ótkeriliwi jobalastırılǵan test sınawlarınıń shólkemlestiriw máselelerine toqtap ótsek.

Test sınawlarınıń úlken sıyımlıqtaǵı imaratlarda ótkeriliwi nátiyjesinde test sınawlarınıń ádalatlılıǵı hám transparentligine erisilgenligi hámmemizge málim.

Test sınawları 2017-jılǵa shekem 1000 nan artıq imaratlarda, ásirese, joqarı bilimlendiriw mekemeleri, mektep, akademiyalıq licey hám kásip-óner kolledjleri imaratlarında kichi auditoriyalarda ótkerilgen. Bunda Mámleketlik test orayı tárepinen test sınawlarınıń tolıq qadaǵalanıw imkaniyatı joq edi hám bul hár túrli korrupciyalıq jaǵdaylarǵa alıp keler edi.

2018-jıldan jańa sistemaǵa ótilip, test sınawları úlken sıyımlıqtaǵı imaratlarda video gúzetiw astında onlayn translyaciya etilgen jaǵdayında ótkerile baslandı.

Aldınǵı sistemadan ózgesheligi házirgi sistemada test sınawları bolıp ótetuǵın imaratqa tek topar qadaǵalawshısı, imarat basshısı hám MTO wákilleri kiriwi múmkin ekenligi belgilengen bolıp, imaratlar sanı aldınǵıday kóp bolmaǵanı ushın hárbir imaratta Mámleketlik test orayı xızmetkeri test sınawlarına hákimshilik basshılıq etpekte hám bul test sınawlarınıń sapalı hám ádalatlı ótiwinde eń áhmiyetli faktorlardan biri bolmaqta.

Imaratqa kiriwde shaxstı identifikaciyalaw quralları hám de video fiksaciya qurılmalarınıń paydalanılıwı bolsa procestiń jáne de transparentli hám ádalatlı ótkeriliwine sebep bolmaqta.

2020-jılda da test sınawların úlken sıyımlıqtaǵı imaratlarda video gúzetiw astında onlayn translyaciya etilgen jaǵdayında ótkeriw jobalastırılǵan hám házirgi kúnde procesti sanitariyalıq-gigienalıq talaplarına ámel etilgen jaǵdayında ótkeriw boyınsha tayarlıq jumısları alıp barılmaqta.

Sonnan:

• test sınawı ótkeriletuǵın aymaqlarǵa kiriw bóliminde antiseptik zatlar menen támiyinlengen stollar hám imarat ishinde birinshi medicinalıq járdem punkti shólkemlestiriledi;
• hárbir aymaq náwbetshi tez medicinalıq járdem mashinasi menen támiyinlenedi;
• test sınawları ótkeriletuǵın imaratlar hárbir smenadan aldın hám keyin samallatıladı hám de Sanitariya-epidemiologiyalıq tınıshlıq agentligi xızmetkerleri tárepinen dezinfekciya etiledi;
• imaratqa kiriwden aldın abiturientler dezinfekciya jolınan ótkeriledi;
• olardıń dene ıssılıǵı ólshenip, hárbir abiturient jańa medicinalıq qolǵap hám nıqap penen támiyinlenedi;
• test sınawı ótkeriletuǵın aymaqqa kirgiziwde dene ıssılıǵı 370 C dan joqarı bolǵan abiturientler anıqlanǵanda test sınawlarına kirgizilmesten akt dúzilip, medicianlıq kórikten ótkeriw ushın aymaqqa biriktirilgen medicina xızmetkerine tapsırıladı;
• Sanitariya-epidemiologiyalıq tınıshlıq agentligi medicinalıq kórikten ótkergennen soń hám koronavirus keselligi anıqlanbaǵan abiturientler ushın respublika boyınsha test sınawları tolıq juwmaqlanǵannan keyin tórtinshi kúni test sınawları ótkeriledi.

Házirgi kúnde test sınawları ótkeriletuǵın imaratlar suwıtıw hám ventilyaciya sistemaları menen támiyinlengen bolıp, imaratlarda abiturientlerdiń sociallıq aralıq saqlawı ushın hárbir abiturientke 3 kvadrat metrden kem bolmaǵan orın ajıratılmaqta hám imaratlardıń jaǵdayı boyınsha Sanitariya-epidemiologiyalıq tınıshlıq agentliginen tiyisli juwmaqlar alınbaqta.

Ulıwma alǵanda, test sınawların sanitariyalıq-gigienalıq talaplarına ámel etilgen jaǵdayında ótkeriw boyınsha barlıq jumıslar Sanitariya-epidemiologiyalıq tınıshlıq agentligi hám Respublikalıq arnawlı komissiyası menen kelisilip, olardıń usınısları tiykarında ámelge asırılmaqta. 

Endi sociallıq tarmaqlardaǵı ayrırım pikirlerge itibar bersek.

Test sınawlarınıń baslanatuǵın kúni Mámleketlik test orayı tárepinen belgilenbeydi, al Ózbekstan Respublikası bilimlendiriw mekemelerine oqıwǵa qabıllaw boyınsha Mámleketlik komissiyasınıń qararı menen belgilenedi.

Qońsı mámleketlerde test sınawları ótkerilip atırǵanında qáwip kemirek, bizde bolsa kóbirek dewge heshqanday dálil joq.

Test sınawların mekteplerde shólkemlestiriw sistemasına qaytıw nadurıs bolatuǵınlıǵı hámmemizge belgili. Bazıbir usınay jol menen abiturientlerge “járdem” bermekshi bolǵan “ustaz”larǵa, álbette, arqaǵa qaytıw júdá oń túsedi hám usı pikirdi dúnyadaǵı pandemiya jaǵdayın nıqap etip alıw arqalı jaslardıń miyine quyıw menen áwere.

Onlayn test sınawlarına keletuǵın bolsaq, dúnyada heshbir mámleket bunday úlken muǵdardaǵı abiturientler ushın onlayn test ótkermeydi, bunıń ilajı joq. Bul boyınsha Mámleketlik test orayı tárepinen barlıq xalıqaralıq birge islesiwshiler menen baylanıs etilgen hám heshbirinde onlayn test sınawların ótkeriw jobalastırılmaǵanı aytılǵan.

Hátteki, “Onlayn proktoring” (test sınawların úyde tapsırıw hám onlayn olardı qadaǵalaw) sistemasınan paydalanıp atırǵan shólkemler de onıń qáwipsizligi, qanday jollar menen aldaw múmkin ekenligi ele tolıq úyrenilmegenligin atap ótken. Pandemiya ótip ketkennen keyin bul sistemasın ózgertiw jobası joq emes ekenligin de aytıp ótken.

Házirgi kúnde heshkim tolıq bul infekciyadan ózimdi asıray alaman dey almaytuǵınlıǵın jaqsı bilemiz.

Sonlıqtan Mámleketlik test orayı tárepinen jobalastırılǵan test sınawlarınıń ádalatlı hám transparentli ótiwi ǵana emes, abiturientlerdiń salamatlıǵı da birinshi orında turatuǵınlıǵın málim etemiz hám bunı imkanı barınsha támiyinlewge háreket etemiz.

Mámleket test orayı